BÀI 8 SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KĨ THUẬT, KHOA HỌC, VĂN HỌC VÀ NGHỆ THUẬT THẾ KỈ XVIII -XIX Giới thiệu bài: Mác và Ăng ghen đã nhận định: "Giai cấp tư sản không thể tồn tại nếu không luôn cách mạng công cụ" và "Thế kỷ XVIII- XIX là thế kỷ của những phát minh khoa học vĩ đại về tự nhiên cũng như về lĩnh vực xã hội, là thế kỷ phát triển rực rỡ của những trào lưu văn học, nghệ thuật với những tên tuổi còn sống mãi với thời gian ". Để hiểu được nhận định đó, chúng ta sẽ tìm hiểu những nội dung về sự phát triển của kỹ thuật, khoa học, văn học, và nghệ thuật thế kỷ XVIII- XIX trong tiết học ngày hôm nay. Hoạt động của GV và HS Nội dung KT cần đạt GV ? HS ? GV HS ? ? ? ? ? HS ? ? GV ? ? GV GV ? ? GV Để hoàn toàn chiến thắng CĐPK về kinh tế, giai cấp TS cần tiếp tục cuộc CM thứ 2 sau CMTS, đó là cuộc CM công nghiệp thế kỷ XVIII- Đầu thế kỷ XIX, tiếp đó là cuộc CM KH- Kỹ thuật. Cách mạng công nghiệp bắt đầu ở đâu? Lấy dẫn chứng? Kết quả?(K) - Cuộc cách mạng công nghiệp bắt đầu ở Anh, sau đó Pháp, Đức, Mĩ....đã tạo nên một cuộc cách mạng trong sản xuất, chuyển từ lao động thủ công sang lao động bằng máy móc, đưa nền kinh tế tư bản các nước phát triển nhanh chóng. Đọc đoạn tư liệu SGK, trang 51. Nêu các thành tựu trong công nghiệp? Giới thiệu H.37 ( sgk- 51 ) tàu thuỷ, Phơn tơn. Dựa vào đoạn chữ in nhỏ (sgk - 52) nêu dẫn chứng. Các thành tựu trong giao thông vận tải và thông tin? + 
Đầu máy xe lửa bằng động cơ hơi nước ra đời ở Anh -> xe lửa Xti -phen- xơn 1814 với rất nhiều ưu điểm: chạy nhanh, chở được nhiều, nối nhiều trung tâm, kinh tế ..... + Giữa thế kỉ XIX, máy điện tín được phát minh ở Nga và Mĩ .... Trong lĩnh vực nông nghiệp, quân sự đã được những thành tựu như thế nào? VD: Máy kéo, máy cày, máy gặt đập. - GV lấy ví dụ sgk (52). Tại sao nói thế kỉ XIX là thế kỷ sắt, máy móc động cơ hơi nước?(K) - Vì: Sắt là nguyên liệu chủ yếu để sản xuất máy móc: xây dựng đường sắt ..... - Các nước tư bản đã đang hoàn thành cách mạng công nghiệp, máy móc đã thay thế lao động thủ công, máy móc được sử dụng rộng rãi trong các ngành sản xuất, máy hơi nước là nguồn động lực ngày càng phổ biến. + Phát minh ra máy hơi nước đưa đến tiến bộ vượt bật trong công nghiệp, giao thông vận tải, nông nghiệp, quân sự,... Các phát minh kỹ thuật đã ảnh hưởng tới đời sống xã hội thế nào?(K) + Máy móc ra đời chính là cơ sở kỹ thuật vật chất cho sự chuyển biến mạnh mẽ của nền sản xuất từ công trường thủ công lên công nghiệp cơ khí -> chuyển văn minh nhân loại từ văn minh nông nghiệp sang văn minh công nghiệp. + Làm giảm sức lao động cơ bắp, tăng năng xuất lao động, của cải vật chất làm ra nhanh hơn , nhiều hơn => đời sống Xã hội được nâng cao => kỹ thuật, khoa học thúc đẩy sự phát triển của lịch sủ. Em hãy k.quát lại những tiến bộ về kĩ thuật trong các lĩnh vực về công nghiệp, giao thông vận tải, nông nghiệp và quân sự? .................................. ` Đọc mục 1 ( sgk- 52 ). Về khoa học tự nhiên trong thế kỉ XVIII-XIX có đặc điểm gì ? Kể tên các nhà bác học và các phát minh vĩ đại về khoa học tự nhiên trong TK XVIII – XIX. Giới thiệu H 38: Niu tơn (1643- 1727 ). Cho biết ý nghĩa cuả những phát minh lớn về khoa học tự nhiên kể trên?(K) + Các phát minh khoa học được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất và đời sống => chuyển biến to lớn về đời sống kinh tế, xã hội -> Thúc đẩy sản xuất phát triển. Nêu học thuyết khoa học xã hội tiêu biểu? Phân tích: + Chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng -> quy luật vận động phát triển biện chứng của xã hội. + Học thuyết chính trị kinh tế học -> quy luật sản xuất hàng hoá. Giải thích: " chủ nghĩa xã hội không tưởng " là học thuyết xây dựng một xã hội chủ nghĩa trong chế độ tư bản do Xanh- xi-mông , Phu-ri -ê ( Pháp ) và Ô- oen ở Anh sáng lập hồi đầu thế kỉ XIX. + "CNXH khoa học" (1848 ) => quy luật vận động, đấu tranh giai cấp là tất yếu thúc đẩy xã hội phát triển -> nội dung chủ yếu là đấu tranh phá bỏ ý thức hệ phong kiến. đề xướng xây dựng một xã hội tiến bộ. Em có nhận xét, đánh giá gì về những học thuyết khoa học xã hội?(K) - Đạt được những thành tựu to lớn, những học thuyết khoa học xã hội ra đời. - Nội dung chủ yếu của các học thuyết : luận bàn về các lĩnh vực xã hội khác nhau. Những học thuyết khoa học xã hội có tác dụng như thế nào đối với sự phát triển của xã hội ?(G) Cụ thể: Đả phá ý thức hệ phong kiến, tấn công vào nhà thờ, giải thích rõ quy luật vận động của thế giới và thúc đẩy .... Khái quát: Thành tựu kĩ thuật, khoa học, văn học, nghệ thuật thế kỷ XVIII – XIX phong phú đã thực sự là cuộc cách mạng có tác dụng thúc đẩy xã hội phát triển (về nhiều mặt cả về vật chất lẫn tinh thần) - Sự phát triển của kĩ thuật, khoa học, văn học, nghệ thuật đưa nhân loại bước sang kỷ nguyên mới của nền văn minh công nghiệp. I. Những thành tựu chủ yếu về kỹ thuật * Công nghiệp - Phát minh ra máy hơi nước thúc đẩy ngành giao thông vận tải đường thuỷ và đường sắt ra đời. - 1807 kỷ sư người Mĩ là Phon-tơn đóng được tàu chạy bằng động cơ hơi nước đầu tiên có thể vượt đại dương. - 1814 thợ máy người Anh là Xti-phen-xơn chế tạo thành công xe lửa tốc độ 6kilômet/giờ mở đầu sự ra đời ngành đường sắt. - Máy điện tín được phát minh ở Nga, Mĩ, tiêu biểu là Mooc-xơ (Mĩ) thế kĩ XIX * Nông nghiệp: Có nhiều tiến bộ về kĩ thuật, về p/pháp canh tác. Phân hoá học và máy móc được sử dụng rộng rãi. * Quân sự: Nhiều vũ khí mới được sản xuất. =>Làm chuyển biến nền sản xuất từ công nghiệp thủ công lên công nghiệp cơ khí. II. Những tiến bộ về khoa học tự nhiên và khoa học xã hội 1. Khoa học tự nhiên - Đạt được những thành tựu tiến bộ. + Đầu t/kỉ XVIII Niutơn (Anh) tìm ra thuyết vạn vật hấp dẫn . - Giữa t/kỉ XVIII Lômônôxốp (Nga) tím ra định luật bảo toàn vật chất và năng lượng cùng nhiều phát minh lớn về vật lí ,hoá học. - 1837 Puốckingiơ khám phá ra bí mật phát triển của thực vật đời sống của các mô động vật - 1859 Đacuyn nêu thuyết tiến hoá, di truyền . 2. Khoa học xã hội - Về triết học: chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng Phoibach và Hêghen - Kinh tế học: Xmit và Ricacđô xây dựng học thuyết ch/trị -kinh tế học tư sản. - Tư tưởng: CNXH không tưởng của XanhXimômg ,Phuriê… - Đặc biệt là sự ra đời học thuyết CNXH khoa học của Mac, Ăng ghen => Thúc đẩy xã hội phát triển, đấu tranh chống chế độ phong kiến, xây dựng xã hội tiến bộ.
Đầu máy xe lửa bằng động cơ hơi nước ra đời ở Anh -> xe lửa Xti -phen- xơn 1814 với rất nhiều ưu điểm: chạy nhanh, chở được nhiều, nối nhiều trung tâm, kinh tế ..... + Giữa thế kỉ XIX, máy điện tín được phát minh ở Nga và Mĩ .... Trong lĩnh vực nông nghiệp, quân sự đã được những thành tựu như thế nào? VD: Máy kéo, máy cày, máy gặt đập. - GV lấy ví dụ sgk (52). Tại sao nói thế kỉ XIX là thế kỷ sắt, máy móc động cơ hơi nước?(K) - Vì: Sắt là nguyên liệu chủ yếu để sản xuất máy móc: xây dựng đường sắt ..... - Các nước tư bản đã đang hoàn thành cách mạng công nghiệp, máy móc đã thay thế lao động thủ công, máy móc được sử dụng rộng rãi trong các ngành sản xuất, máy hơi nước là nguồn động lực ngày càng phổ biến. + Phát minh ra máy hơi nước đưa đến tiến bộ vượt bật trong công nghiệp, giao thông vận tải, nông nghiệp, quân sự,... Các phát minh kỹ thuật đã ảnh hưởng tới đời sống xã hội thế nào?(K) + Máy móc ra đời chính là cơ sở kỹ thuật vật chất cho sự chuyển biến mạnh mẽ của nền sản xuất từ công trường thủ công lên công nghiệp cơ khí -> chuyển văn minh nhân loại từ văn minh nông nghiệp sang văn minh công nghiệp. + Làm giảm sức lao động cơ bắp, tăng năng xuất lao động, của cải vật chất làm ra nhanh hơn , nhiều hơn => đời sống Xã hội được nâng cao => kỹ thuật, khoa học thúc đẩy sự phát triển của lịch sủ. Em hãy k.quát lại những tiến bộ về kĩ thuật trong các lĩnh vực về công nghiệp, giao thông vận tải, nông nghiệp và quân sự? .................................. ` Đọc mục 1 ( sgk- 52 ). Về khoa học tự nhiên trong thế kỉ XVIII-XIX có đặc điểm gì ? Kể tên các nhà bác học và các phát minh vĩ đại về khoa học tự nhiên trong TK XVIII – XIX. Giới thiệu H 38: Niu tơn (1643- 1727 ). Cho biết ý nghĩa cuả những phát minh lớn về khoa học tự nhiên kể trên?(K) + Các phát minh khoa học được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất và đời sống => chuyển biến to lớn về đời sống kinh tế, xã hội -> Thúc đẩy sản xuất phát triển. Nêu học thuyết khoa học xã hội tiêu biểu? Phân tích: + Chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng -> quy luật vận động phát triển biện chứng của xã hội. + Học thuyết chính trị kinh tế học -> quy luật sản xuất hàng hoá. Giải thích: " chủ nghĩa xã hội không tưởng " là học thuyết xây dựng một xã hội chủ nghĩa trong chế độ tư bản do Xanh- xi-mông , Phu-ri -ê ( Pháp ) và Ô- oen ở Anh sáng lập hồi đầu thế kỉ XIX. + "CNXH khoa học" (1848 ) => quy luật vận động, đấu tranh giai cấp là tất yếu thúc đẩy xã hội phát triển -> nội dung chủ yếu là đấu tranh phá bỏ ý thức hệ phong kiến. đề xướng xây dựng một xã hội tiến bộ. Em có nhận xét, đánh giá gì về những học thuyết khoa học xã hội?(K) - Đạt được những thành tựu to lớn, những học thuyết khoa học xã hội ra đời. - Nội dung chủ yếu của các học thuyết : luận bàn về các lĩnh vực xã hội khác nhau. Những học thuyết khoa học xã hội có tác dụng như thế nào đối với sự phát triển của xã hội ?(G) Cụ thể: Đả phá ý thức hệ phong kiến, tấn công vào nhà thờ, giải thích rõ quy luật vận động của thế giới và thúc đẩy .... Khái quát: Thành tựu kĩ thuật, khoa học, văn học, nghệ thuật thế kỷ XVIII – XIX phong phú đã thực sự là cuộc cách mạng có tác dụng thúc đẩy xã hội phát triển (về nhiều mặt cả về vật chất lẫn tinh thần) - Sự phát triển của kĩ thuật, khoa học, văn học, nghệ thuật đưa nhân loại bước sang kỷ nguyên mới của nền văn minh công nghiệp. I. Những thành tựu chủ yếu về kỹ thuật * Công nghiệp - Phát minh ra máy hơi nước thúc đẩy ngành giao thông vận tải đường thuỷ và đường sắt ra đời. - 1807 kỷ sư người Mĩ là Phon-tơn đóng được tàu chạy bằng động cơ hơi nước đầu tiên có thể vượt đại dương. - 1814 thợ máy người Anh là Xti-phen-xơn chế tạo thành công xe lửa tốc độ 6kilômet/giờ mở đầu sự ra đời ngành đường sắt. - Máy điện tín được phát minh ở Nga, Mĩ, tiêu biểu là Mooc-xơ (Mĩ) thế kĩ XIX * Nông nghiệp: Có nhiều tiến bộ về kĩ thuật, về p/pháp canh tác. Phân hoá học và máy móc được sử dụng rộng rãi. * Quân sự: Nhiều vũ khí mới được sản xuất. =>Làm chuyển biến nền sản xuất từ công nghiệp thủ công lên công nghiệp cơ khí. II. Những tiến bộ về khoa học tự nhiên và khoa học xã hội 1. Khoa học tự nhiên - Đạt được những thành tựu tiến bộ. + Đầu t/kỉ XVIII Niutơn (Anh) tìm ra thuyết vạn vật hấp dẫn . - Giữa t/kỉ XVIII Lômônôxốp (Nga) tím ra định luật bảo toàn vật chất và năng lượng cùng nhiều phát minh lớn về vật lí ,hoá học. - 1837 Puốckingiơ khám phá ra bí mật phát triển của thực vật đời sống của các mô động vật - 1859 Đacuyn nêu thuyết tiến hoá, di truyền . 2. Khoa học xã hội - Về triết học: chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng Phoibach và Hêghen - Kinh tế học: Xmit và Ricacđô xây dựng học thuyết ch/trị -kinh tế học tư sản. - Tư tưởng: CNXH không tưởng của XanhXimômg ,Phuriê… - Đặc biệt là sự ra đời học thuyết CNXH khoa học của Mac, Ăng ghen => Thúc đẩy xã hội phát triển, đấu tranh chống chế độ phong kiến, xây dựng xã hội tiến bộ.
